De Wmo 2015 zet in op het samenspel tussen preventie, algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Voor zover het preventie en algemene voorzieningen betreft is dit beschreven in de programmaonderdelen Welzijn, zorg en gezondheid, vrijwillige inzet en mangelzorg en Lokale voorzieningen, sport, cultuur en recreatie. De maatwerkvoorzieningen worden in deze paragraaf beschreven. Het gaat dan met name om:

• Maatwerkvoorzieningen ter ondersteuning van het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, het behouden van de regie op het eigen leven en het voorkomen van eenzaamheid (maatwerkvoorzieningen Wmo).
• Bieden van tijdelijk onderdak en begeleiding aan mensen die niet meer thuis wonen en niet in staat zijn zich op eigen kracht binnen de samenleving te handhaven (maatschappelijke opvang en opvang slachtoffers huiselijk geweld).
• Bieden van opvang, zorg, werk/dagbesteding en begeleiding aan (ex-)gedetineerden en (ex-) verslaafden en mensen met psychische en psychosociale problemen die uit de (regionale) opvang komen (nazorg ex-gedetineerden).
• Bieden van beschermd wonen aan mensen met psychische of psychosociale problemen (maatschappelijke opvang).

Maatwerkvoorzieningen Wmo

Om mensen zo lang mogelijk zelfstandig aan het maatschappelijk verkeer te kunnen laten deelnemen én om het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen mogelijk te maken, worden maatwerkvoorzieningen Wmo ingezet zodra algemene voorzieningen niet toereikend (meer) zijn.
Onder de maatwerkvoorzieningen Wmo vallen:

• Rolstoelen.
• Vervoersvoorzieningen.
• Woonvoorzieningen.
• Hulp bij het huishouden.
• Begeleiding (waaronder dagbesteding (inclusief vervoer), ambulante begeleiding en kortdurend verblijf).

De maatwerkvoorzieningen worden verstrekt wanneer de noodzaak daartoe is vastgesteld. De toegang verloopt via de gemeente. In 2019 wordt verder gewerkt aan de transformatie binnen de maatwerkvoorzieningen en de toegang daartoe. Onder andere zal de ontwikkeling van de kanteling van dagbesteding naar een algemene voorziening in 2019 worden voortgezet en geëvalueerd.

De gemeenten in de IJmond trekken zoveel mogelijk gezamenlijk op binnen de maatwerkvoorzieningen Wmo. Het wettelijk kader (verordeningen, nadere regels en beleidsregels), maar ook de inkoop van alle maatwerkvoorzieningen worden zoveel mogelijk gezamenlijk opgepakt.

Beschermd wonen en maatschappelijke opvang

De gemeente Haarlem en de regiogemeenten in de IJmond en Zuid-Kennemerland ontwikkelen  gezamenlijk beleid ten aanzien van Beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Hoewel Beschermd wonen en maatschappelijke opvang lokale verantwoordelijkheden zijn, zijn grote delen van de uitvoering aan de gemeente Haarlem gemandateerd. Gemeente Haarlem ontvangt hier, in de rol van centrumgemeente, ook de middelen voor. Het toegenomen beroep op maatschappelijke opvang en de daardoor ontoereikende regionale middelen vraagt extra (lokale) inzet om een beroep op deze voorziening te voorkomen en te zorgen dat mensen versneld de voorziening kunnen verlaten.

Zoals het er op het moment van schrijven van deze begroting naar uitziet worden regiogemeenten vanaf 2022 zelf financieel verantwoordelijk voor Beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Door middel van het regionale Uitvoeringsprogramma opvang, wonen en herstel bereiden gemeenten zich voor op lokale taken zoals vraagverheldering, preventie en inclusie.